"Co wiemy o miłości" to temat konferencji naukowej, która nie przez przypadek odbyła się na uczelni w... Walentynki. Jednym z prelegentów był prof. dr hab. Przemysław Kazienko z Katedry Sztucznej Inteligencji WIT. Starał się odpowiedzieć na pytanie „Czy komputery mogą kochać?”. Więcej na ten temat w rozmowie poniżej.

Żeby kochać trzeba chyba mieć uczucia. Czy komputer może je mieć?

To trudne pytanie. Dla ludzi, trudna jest sama odpowiedź na pytanie, czym jest miłość? Uczucia są jednym z jej elementów. Ale nie jest to jedyny element. Obecnie dużo się dzieje w świecie cyfrowym. Jesteśmy w punkcie przełomu. Będziemy musieli sobie zadać pytanie czy chcemy takiego rozwoju, czy wiemy jakie on będzie miał konsekwencje. Za pojęciem miłości kryją się też relacje. Potrafimy kochać sztuczne byty np. można zakochać się w samochodzie. Ale czy chcemy wchodzić w relacje z tymi sztucznymi bytami?

A czy to nie jest nieuniknione?

Nie wiem. To zależy jaka będzie przyszłość. Być może będziemy musieli się przed tym bronić. Już są rozwiązania umożliwiające nawiązywanie relacji. Mamy czasopisma naukowe, które zajmują się relacjami człowiek-sztuczna inteligencja. Są aplikacje, w których możemy nawiązywać relacje z bytami wirtualnymi. Pytanie jaka to relacja i jakie są tego konsekwencje? Bardzo dużo trudnych pytań. 

Jakie są obecnie możliwości sztucznej inteligencji do naśladowania człowieka?

Mówimy sztuczna inteligencja, a najczęściej mamy na myśli zdolności sztucznej inteligencji do racjonalnego myślenia. Gry w szachy, wnioskowania, ale to wnioskowanie racjonalne. Ale oprócz tego, ludzie mają inteligencję emocjonalną. I ktoś może być geniuszem, ale może nie mieć inteligencji emocjonalnej. W związku z tym jest pytanie o rozwój zdolności inteligencji emocjonalnej w maszynach. I w tym temacie dużo się dzieje. Jest dużo kontrowersji i otwartych pytań. Mówimy o zdolności maszyn do rozpoznawania i symulowania ludzkich emocji. Są badania w medycynie, pokazujące, że sztuczna inteligencja potrafi być w zwykłym dialogu bardziej emocjonalna niż lekarze. Możemy ją tego nauczyć, dopasować do naszych potrzeb.

Sztuczna inteligencja potrafi okazywać emocje, ale nie je odczuwać?

Sama oczywiście nie odczuwa, bo odczuwanie emocji to jest element biologiczny. Przykładem niech będzie strach. Krew nam napływa do nóg, żebyśmy mogli uciec. Sztuczna inteligencja nie ma biologii jako takiej. Ale jest wiele innych rzeczy. Kwestia cech miłości, takich jak zdolność do poświeceń (np. rodzica dla dziecka). Miłość może być sensem życia. W związku z tym rodzi się pytanie, czy chcemy żyć w świecie bytów zdolnych do symulowania miłości?

Czy ta symulacja polegałby na tym, że np. słyszałbym od komputera – jesteś piękny, mądry?

Tak. Jest taka aplikacja, która przekonuje, że może być lepszym wirtualnym przyjacielem niż prawdziwy. Nigdy cię nie zdradzi, jest dla ciebie 24 godziny na dobę. Są też inne obszary jak m.in. wspieranie samotnych. Sam mam wątpliwości, czy robimy dobro zastępując maszyną drugiego człowieka. Sprawia to, że nie będzie on potrzebny. Problem ten ciekawie porusza film „Ona”, gdzie samotny mężczyzna zakochuje się w systemie operacyjnym Samanta. Niby to rozwiązuje jego problem. Prawdopodobnie on nie potrzebuje drugiego człowieka.

Mówił Pan wcześniej, że człowiek może pokochać rzeczy materialne. A czy komputery mogą kochać?

Odpowiem krótko - nie. Jest jeszcze kwestia spojrzenia na sztuczną inteligencję przez pryzmat czata GPT i komunikacji tekstowej. Czat posługuje się treścią. Ale gdy my rozmawiamy ze sobą, to pan słyszy mój głos, widzi ręce i moją mimikę. Możemy mieć ze sobą jakąś relację, która tworzy zupełnie inny kontekst naszej rozmowy. Zdolność do komunikowania się w sposób złożony jest bardzo trudna do przeniesienia na byty wirtualne. Będąc w szpitalu inaczej poczujemy się kiedy za rękę złapie nas pielęgniarka, a inaczej kiedy zrobiłby to robot.

Rozmawiał Paweł Pyclik