Jak we Wrocławiu zmienia się natężenie ruchu rowerowego w okresie jesienno-zimowym i czy nawyki rowerzystów jeżdżących cały rok pozostają w tym czasie takie same? Odpowiedzi na te pytania poszukają badacze z WIT we współpracy z twórcami aplikacji Strava. Na PWr pracami pokieruje dr hab. inż. Radosław Michalski, prof. uczelni z Katedry Sztucznej Inteligencji i członek Academii Professorum Iuniorum.

Rowerem sezonowo czy przez cały rok?

– Jestem zapalonym rowerzystą i staram się korzystać z tego środka transportu przez cały rok. Podróżując w okresie jesienno-zimowym obserwuję na ulicach spadek liczby rowerzystów i zacząłem się zastanawiać, jak duże są to zmiany i czy przypadkiem rowerzyści, korzystający na co dzień z jezdni, nie zaczynają poruszać się po innych trasach – mówi prof. Radosław Michalski.

Oprócz specjalistów z Wydziału Informatyki i Telekomunikacji w realizację badań zaangażowani będą pracownicy z Biura Zrównoważonej Mobilności Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz przedstawiciele Rady Osiedla Gajowice. Wspólnie chcą prowadzić analizy ruchu rowerowego na dwóch poziomach – ogólnomiejskim i bardziej lokalnym, a więc skoncentrowanym na konkretnym osiedlu.

W projekcie „Winter is Coming: Analysing Cyclists’ Behaviour in Autumn and Wintertime in Wroclaw” przeanalizowane zostaną dane wygenerowane przez rowerzystów korzystających na co dzień z aplikacji Strava. Naukowców interesuje przede wszystkim to, jak się przemieszczali w następujących po sobie miesiącach od sierpnia do kwietnia w ostatnich pięciu latach. 

– Szukamy odpowiedzi na pytanie, jak dokładnie zmienia się w tym czasie natężenie ruchu rowerowego na terenie miasta. W których miejscach przez cały czas utrzymuje się na podobnym poziomie, a gdzie przenosi się z jezdni na bardziej bezpieczną dla rowerzystów infrastrukturę. Wszystkie dane są oczywiście zanonimizowane, dlatego nie będziemy śledzić tras poszczególnych osób, chodzi o bardziej zagregowane podejście do analiz – wyjaśnia prof. Michalski.

Naukowcy chcą też sprawdzić, czy infrastruktura dla rowerzystów, która powstała w ostatnich latach (np. dwupasmowe drogi rowerowe), ma pozytywny wpływ na liczbę rowerzystów, którzy nadal z niej korzystają jesienią i zimą, w porównaniu z drogami lub chodnikami.

W swojej pracy naukowcy będą korzystać z klasycznych metod obliczeniowych oraz analiz wykorzystujących w niewielkim zakresie sztuczną inteligencję, która ma pomóc rozróżnić, w sytuacjach nieokreślonych przez samego użytkownika aplikacji, czy korzysta z roweru sportowo czy do dojazdów do szkoły czy pracy. 

– Co ciekawe, zawsze wydawało mi się, że użytkownicy Stravy wykorzystują aplikację do typowej aktywności sportowej, a tymczasem okazuje się, że sporo osób traktuje ją jak zwykły licznik rowerowy. Pierwsze analizy trochę mnie też przeraziły, bo prędkości osiągane przez rowerzystów na niektórych odcinkach dochodzą do 60 km/h – zaznacza naukowiec.

Unikatowe dane

Ze względu na anonimizację danych trudno jednoznacznie powiedzieć, ilu rowerzystów w okresie od jesieni do wiosny jeździ po wrocławskich ulicach, ale badacze są w stanie zaobserwować, jak eksploatowane są poszczególne odcinki dróg. Na tej podstawie można stwierdzić, że są we Wrocławiu miejsca, które zimą są bardzo intensywnie użytkowane przez rowerzystów.

– Teraz musimy te dane znormalizować, żeby zrozumieć ilu tak naprawdę jest unikalnych użytkowników. Ta liczba na pewno będzie różniła się od sezonów cieplejszych, ale głównym celem jest zrozumienie jak zmieniają się wzorce poruszania się rowerzystów gdy robi się chłodniej. Ogromna liczba danych, który chcemy przeanalizować, to właśnie jedno z największych wyzwań w całym projekcie – wyjaśnia prof. Radosław Michalski.

Efektem badań w wymiarze naukowym będzie wskazanie i rozwój metod, które mogą być wykorzystywane do przeprowadzania szczegółowych analiz w tego typu projektach. Natomiast drugim efektem będą dokładne wyniki, które pozwolą miejskim urzędnikom zrozumieć, czy i w jaki sposób użytkownicy korzystają z infrastruktury rowerowej w okresie jesienno-zimowym. Docelowo opracowane materiały mogą być w przyszłości brane pod uwagę w planowanej rozbudowie ścieżek i tras rowerowych. 

– We Wrocławiu są co prawda prowadzone badania mobilności rowerzystów, ale tylko w określonych miejscach, natomiast dzięki danym z aplikacji możemy prześledzić wzorce poruszania się rowerem w całym mieście, a to są naprawdę unikatowe dane – podkreśla naukowiec.

– Chcielibyśmy więc doprowadzić do stworzenia raportu, który z jednej strony byłby pomocą w dalszych działaniach władz miasta w zakresie polityki rowerowej, a z drugiej strony taką autodiagnozą nas, rowerzystów pozwalającą zrozumieć jak zmieniamy swoje poruszanie się po mieście w okresie jesienno-zimowym – dodaje.

Grant na badania

Badania będą prowadzone w ramach grantu „Strava Metro for Academic Researchers Program” przyznanego przez firmę Strava, która stworzyła aplikację na urządzenia mobilne pozwalającą na rejestrowanie aktywności użytkowników w kilkudziesięciu różnych dyscyplinach, w tym w jeździe na rowerze. W 2025 r. korzystało z niej ponad 135 mln osób.

Naukowcy będą mieli dostęp do danych z aplikacji do końca stycznia 2026 r. W prace zaangażowani będą również specjaliści z firmy Strava, którzy zaoferowali wsparcie w zakresie pojawienie się ewentualnych problemów z danymi zbieranymi w systemie. W planach jest też organizacja szkoleń i spotkań wszystkich zespołów realizujących projekty w ramach grantu „Strava Metro for Academic Researchers Program”.

Do pierwszej edycji programu zgłoszono bowiem 200 propozycji projektów przygotowanych przez uczelnie z całego świata, z których ostatecznie do realizacji wybrano dziesięć. Badania będą prowadzone m.in. przez naukowców z University of Sydney (Australia), New York University (USA), Uniwersytetu w Göteborgu (Szwecja) i Politechniki Wrocławskiej.