Quantum Day, czyli sesja popularno-naukowa poświęcona komputerom i technologiom kwantowym odbyła się w ramach drugiego dnia 30-lecia Wrocławskiego Centrum Sieciowo-Superkomputerowego Politechniki Wrocławskiej. W konferencji wzięli udział eksperci z całej Polski.

Odra 5 – pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej komputer kwantowy oparty na technologii nadprzewodnikowej, został otwarty 22 maja we Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym. Ma 5 kubitów i pracuje w temperaturze 10 mK (milikelwinów), czyli -273,14°C.

Wśród poruszanych podczas Quantum Day tematów było m.in.: wykorzystanie potencjału lokalnych komputerów kwantowych, wprowadzenie do kwantowego uczenia maszynowego czy zastosowanie komputerów kwantowych w kryptologii. Prof. dr hab. Wojciech Bożejko, kierownik Katedry Automatyki, Mechatroniki i Systemów Sterowania naszego wydziału wygłosił wykład o kwantowej optymalizacji dyskretnej.

– Jest to kwantowa wersja podejścia do rozwiązywania problemów, które - matematycznie rzecz biorąc - są bardzo trudne dla klasycznych komputerów. Ponieważ nie znamy efektywnych metod ich rozwiązywania. Komputery kwantowe mają ten potencjał, że mogą generować wykładniczą liczbę stanów jednocześnie – podkreśla prof. Bożejko. Z takiego potencjału będą mogli korzystać badacze, doktoranci i studenci PWr.

Z otwarcia komputera kwantowego cieszą się studenci W4, zwłaszcza członkowie Koła Naukowego Informatyki Kwantowej Qubit. – To, że mamy własny komputer kwantowy daje nam bezpośredni dostęp. Szersze możliwości naukowe i edukacyjne. Bardzo wiele osób korzysta jedynie z symulatorów obliczeń. Są tam pewne przybliżenia i przekłamania. A w przypadku zewnętrznych firm jesteśmy ograniczeni limitami – podkreśla dr inż. Radosław Idzikowski, opiekun naukowy działającego na WIT KN Qubit. Członkowie koła mają być jednymi z pierwszych, którzy będą pracować na Odrze 5.

– Przygotowujemy się w ramach koła jak i naszego zespołu kwantowego uczenia maszynowego do pierwszych obliczeń. Mamy przygotowane zbiory danych do uczenia maszynowego. Chcielibyśmy, żeby w najbliższych tygodniach udało się użyć naszego komputera kwantowego - mówi mgr inż. Mateusz Kucharski, opiekun koła Qubit.

Jak podkreślają naukowcy studenci są zainteresowani technologią kwantową. Było to widać podczas Quantum Day.

– Wiele tematów w informatyce już zbadano. A komputery kwantowe są nowym polem do popisu. I to jest idealne dla studentów. Zastanawiamy się nad tym, w którą stronę się rozwijać. A tu możemy odkryć coś nowego – podkreśla student WIT Hubert Siewiera, prezes koła Qubit.

– To, że uczelnia ma komputer kwantowy oznacza, że możemy uczestniczyć w odkrywaniu tej technologii. Tak jak powstanie zwykłe komputerów było bardzo ciekawe, tak my mamy szansę doświadczyć czegoś z nową technologią komputerów kwantowych – tłumaczy student Igor Janiak, członek koła Qubit.

Już teraz w ramach kierunku Informatyczne Systemy Automatyki pojawiają się przedmioty związane z informatyką kwantową. Uczelnia ma w planie utworzenie nowych specjalności, a docelowo kierunku studiów – Informatyka kwantowa.

– Może za półtora roku powstanie nowy kierunek. Taki czas jest potrzebny na przejście formalności. Najpierw uruchomimy go na II stopniu. Docelowo również na I stopniu – zaznacza prof. dr hab. Wojciech Bożejko.

PWr kupiła komputer kwantowy od fińskiej firmy IQM Quantum Computers. Podczas Quantum Day Sylwia Barthel de Weydenthal, dyrektor ds. handlowych i dyrektor krajowy na rynek Europy Środkowo-Wschodniej w IQM wręczyła przedstawicielom uczelni pamiątkowe procesory kwantowe.